Identificatie en beschrijving
Titel Moestuin en hek van het Goed van Gothem
Provincie Limburg
Gemeente Heers
Deelgemeente Horpmaal
Bron Schepping: 2014-02-24
Bijwerken: 2017-05-30
URI: https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/134324
Locatie Haspengouwlaan 5 (Heers)Haspengouwlaan
Coördinaten Breedte: 5.33527571029
Lengte: 50.75387418
label.localisation [50.7534509486,5.33494550441], [50.7534185377,5.33447303873], [50.7540631593,5.33440514186], [50.754215067,5.33438914068], [50.7542523923,5.3349338919], [50.7542589849,5.33503011203], [50.7543174138,5.33557415404], [50.7543323892,5.3357500697], [50.7543111086,5.33589033889], [50.7542651209,5.33597858241], [50.7540578374,5.33615882144], [50.7540425835,5.33615850791], [50.7535334072,5.33614758875], [50.7535146184,5.33587346256], [50.7534706082,5.33523197612], [50.7534631929,5.33512400183], [50.7534509486,5.33494550441]

Primaire tekst

Classicistisch inrijhek van smeedijzer uit het midden van de 19de eeuw en ommuurde voormalige moestuin, bij een hoeve met binnenplaats, uit de 18de en 19de eeuw en een kern uit de 17de eeuw voor het boerenhuis.

Het goed is van middeleeuwse oorsprong en is op de Ferrariskaart (1774-1775) aangeduid als een gesloten hoeve met tuin ten zuidwesten. Het Primitief kadasterplan van 1830, door Paulissen, bevestigt het: de hoeve (perceel nr. 58 en 59) wordt omringd door twee percelen tuin (nr. 63 en de huidige tuin als nr. 57) en een boomgaard met twee bakhuizen (nr. 62, 60 en 61). Volgens de kadastrale legger was de hoeve met 44 ha landerijen verpacht en ze behoordte in 1844 toe aan Frans Joseph Duvivier, rentenier te Schalkhoven (Hoeselt). Deze familie bezat in de streek talrijke andere grote hoeves en werd door huwelijk verwant met de familie Claes, bekend van Guillaume Claes, de Hasseltse opkoper van Nationaal goed, die onder meer Alden Biesen en Herkenrode in handen kreeg.

Vandaag ligt op de hoek met de Dumontlaan een ruime gesloten hoeve waarvan de hoevegebouwen, rond een deels gekasseide binnenplaats, uit de 18de en de 19de eeuw dateren en het L-vormig boerenhuis een kern bezit uit de 17de eeuw, die de volgende eeuwen aangepast werd. Het L-vormig huis, in de zuidwestelijke hoek van het complex, is niet enkel via de inrijpoort en het boerenerf toegankelijk, maar ook rechtstreeks van af de straat, via een hek dat de tuin afsluit. Het dateert uit het midden van de 19de eeuw en behoort tot een laat classicistisch type dat wel meer voorkomt in de streek. Zo'n opsplitsing van toegangen gebeurde ook frequent in die periode, en is een uiting van de welvaart van de boerderij, waar de bewoners ruimtelijk afstand scheppen tussen hun woning en hun bedrijfsgebouwen. Het hek bestaat uit een poort geflankeerd door twee vaste hekken tussen vier monolitische zuilen met geprofileerde deksteen en een pijnappel als bekroning; de bakstenen voet met een deksteen van blauwe natuursteen, loopt links kwarthol verder tot de hoek van het boerenhuis; rechts sluit er de bakstenen moestuinmuur op aan. Deze vrij grote tuin (circa 90 bij 40 meter) ligt aan de achtergevel van het huis, is op drie zijden ommuurd en heeft in de zuidwestelijke hoek een merkwaardige torenachtige uitstulping, mogelijk een restant van een belvédère voor uitzicht op het agrarisch landschap. De muur is van baksteen op een voet van veldkeien en met op de zuidzijde zes teniet lopende steunberen. Aanvankelijk een moestuin, is het perceel nu een weide met ter hoogte van het woonhuis enkele bomen en struiken, onder meer: meidoorn, hazelaar, den en wilde kers.

Auteur: De Maegd, Christiane

Auteur: Van den Broeck, Myriam

Datum: 2007

Titel Text: Classicistisch inrijhek bij Hof van Gothem

Grafische documenten

Het classicistisch hek van het Hof van Gothem (Vlaamse Gemeenschap, 01-01-2007, ©Vlaamse Gemeenschap)

Bibliografie

Hasselt, Archief van het Kadaster, niet gedateerd sectieplan. Verzamelplan gedateerd 1830, door A.J. Modave.

PAUWELS D., SCHLUSMANS F. met medewerking van MUYLDERMANS E. & ROMBOUTS J. 1999: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Limburg, Arrondissement Tongeren, Kanton Borgloon, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 14N4, Brussel - Turnhout, p. 276.

Beknopte karakterisering