Park in land­schap­pel­ijke stijl op naam van de Hasseltse tuinarchitect Jan Creten uit het einde van de 19de eeuw, deel van het voormalig kasteeldomein Kiewit, circa 64 hectare groot.

Het goed ligt ten noordoosten van de stad, in een bronnenrijk gebied, ten zuiden van de Schrijn­broek­beek en grenst aan het Provin­ciaal Domein Bokrijk in Genk. In 1857 worden er in 'Kieviet', dat in 1844 eigendom was van een rentenierster uit Luik, nieuwe gebouwen opgericht, waarbij ook een distilleerderij hoorde. Op het Voor-Primitief kadasterplan door Groulard (1813) leidt een lange dreef (perceel nr. 96) naar twee haakse gebouwen (perceel nr. 82). Op de Dépot-kaart (opname 1868, uitgave 1878) ligt op deze plaats, nu ten noorden van de spoorlijn, een goed dat door een noord-zuidgerichte landweg doorsneden is. Ten oosten daarvan liggen de in U-vorm opgetrokken boerderijgebouwen met ruime moestuin en ten westen het landhuis met aanhorigheid en een boomgaard ten noordwesten.

De stafkaart met de revisies van 1886 en 1908 toont een ontwikkeld kasteeldo­mein waarvan de kern wordt gevormd door een kasteel met ten oosten een hoeve met vierkante binnenplaats. Het park, dat volgens de Hasseltse Kroniek ontworpen werd door tuinarchitect Jan Creten uit Hasselt, strekt zich ten zuiden en ten westen uit, een uitgestrekte, in de landschappelijke aanleg geïntegreerde boomgaard ligt ten noorden en een moes­tuin sluit bij het neerhof aan. Hoeve en kasteel hebben gescheiden toegangswegen, zoals dat sedert het midden van de 19de eeuw gebruikelijk was geworden, een rondweg omsluit het kasteeldomein en sinurerende paden verbinden de bestanddelen. Dit alles mag op reke­ning ge­schre­ven van Hubert Vroon­en uit Tonge­ren. Hij verwierf het be­staand land­huis met boerderij in 1869 en verbond het ten westen met de Kempi­sche­ steen­weg door een lange, geknikte eiken­dreef en met de Put­venne­straat ten zuiden door een beu­kendreef. Het kadastrale werkplan geeft deze toestand eveneens gedetailleerd weer.

Na oorl­ogs­shade en langdurige leegstand werd het kasteeldomein, toen 64 hectare groot, door de erven Vroonen aan de stad verkocht. Eerst werd het verhuurd maar vanaf 1975 zijn er een kinder­boerde­rij en het Na­tuur­edu­ca­tiefcen­trum van de stad in ondergebracht. Ten zuiden van de boerderij werd in de jaren 1980 een educatieve ecotuin naar concept van bioloog M. Hermy aangelegd. Tot voor enkele jaren herbergde het kasteel, dat momenteel leeg staat, het Instituut voor Natuurbehoud.

De toegang is nog steeds een lange dreef van Amerikaanse eik (Quercus rubra) en zomereik (Quercus robur) die naar het nu leegstaand kasteel voert. Een fraai, zwart hek van giet- en smeedijzer uit de tweede helft van de 19de eeuw, ­ slui­t het recent heringe­richt erf tussen de boerderij- en dienst­ge­bou­wen, nu als café in gebruik, van het kasteel af. Het L-vor­mig hek staat op een bakste­nen plint met deksteen van blauwe hard­steen en een hoge hard­stenen sokkel aan de poort. Het heeft gietijze­ren kolommen met gecan­neleer­de schacht, geprofileerde sokkel en een zilver­kleurig ge­schil­derde bekroning van een vuurpot op een compo­sietkapiteel. De platte onder- en bovenregel, en de ronde spijlen met lansbekro­ning zijn eveneens in zilverkleur geschilderd. Gelijkaardig opgevat p­oor­thek met platte stijl­en, makelaar, tus­sen­regel en ronde onderspijltjes.

Een wandelpad voert door het park, rond de vijver, over een rechte brug van houten balken. Deze rust op I-profielen en een gemet­sel­de voet en heeft een recentere leu­ning van zwart geschilderde buizen, uit de jaren 1950. De brede zichtas vanuit het kasteel naar het noordwesten wordt begeleid door solitairen. Verder heeft de vij­ver eilandjes, loopt er langs de gras­velden een bomen­gordel en ligt er ten zuiden een lustbos.

Bomen
(Het tussen haakjes vermelde cijfer geeft de stamomtrek in cm gemeten op 150 cm hoogte)

Bruine beuk (Fagus sylvatica 'Atropuni­cea'), zomereik (Quercus robur), gewone esdoorn (Acer pseudoplatanus), gewone robinia (Robi­nia pseudoacacia), grove den (Pinus sylvestris), gewone lijs­terbes (Sorbus aucuparia), ruwe berk (Betula pendula), schietwilg (Salix alba), scherpe hulst (Ilex aquifolium), tamme kastanje (Castanea sativa), gewone taxus (Taxus baccata), vederesdoorn (Acer negundo), een jong exemplaar van win­ter­eik (Quercus petraea) en grootbladige linde (Tilia platyphyllos). Verder ook bruine beuk (306), gewone haagbeuk (Carpinus betulus) (210), moerascipres (Taxodium distichum) (303), gewone plataan (Platanus x hispanica) (215), Hongaarse linde (Quer­cus frai­net­to) (270 cm), mispelbladige wintereik (Quercus p­etratea 'Mespilifolia') (249, voetent), (Quercus robur 'Cucullata') (95), Amerikaanse eik (Quercus rubra) (348), zomereik (471), kleinbladige linde (Tilia cordata) (218), witte paardekastanje (Aesculus hippocastanum) (230).

Auteur: De Maegd, Christiane

Auteur: van den Bossche, Herman

Datum: 2006

Titel Text: Domein Kiewit