Identificatie en beschrijving
Titel Kasteelpark van Wimmertingen
Provincie Limburg
Gemeente Hasselt
Deelgemeente Wimmertingen
Bron Schepping: 2014-08-18
Bijwerken: 2017-05-30
URI: https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/134637
Locatie Luikersteenweg 741 (Hasselt)Luikersteenweg
Coördinaten Breedte: 5.35326764391
Lengte: 50.8814927837
label.localisation [50.882902247,5.35226954887], [50.8828788786,5.3523576975], [50.8829367083,5.35239786409], [50.8828865265,5.35258311345], [50.8828054045,5.35288258586], [50.8828143503,5.35289745313], [50.8829627125,5.35314420386], [50.8829690763,5.35315478719], [50.8828993271,5.35324200456], [50.8828125054,5.35337983923], [50.8828059886,5.35339018337], [50.8827781598,5.35343436304], [50.8825194278,5.35384510471], [50.8825122269,5.35385803712], [50.8822352488,5.35435559963], [50.8819642079,5.35485246518], [50.8818147335,5.35512645906], [50.8818082675,5.35513830992], [50.8817438832,5.3552563323], [50.881701438,5.35533413551], [50.8816918606,5.3553268458], [50.8812524659,5.3549924477], [50.8806257253,5.35451548432], [50.8798502081,5.3539253106], [50.8800033727,5.35347271375], [50.8802764911,5.35263110681], [50.8803908498,5.35236606751], [50.8805051313,5.3523435946], [50.8806087967,5.35244328218], [50.8806474971,5.35233090309], [50.8806653277,5.35227912304], [50.8807819935,5.35194033196], [50.8808320546,5.35187858342], [50.8808858449,5.35180775859], [50.8809161169,5.35176773499], [50.8809365252,5.35176438249], [50.8810756518,5.35175204781], [50.8812408456,5.35176269657], [50.8813330146,5.35176015051], [50.8813616189,5.35176268374], [50.8813817345,5.35175668207], [50.8813942069,5.35174673729], [50.8814051847,5.35174126858], [50.881419199,5.35174134958], [50.8815270373,5.35172932732], [50.8815913543,5.35171632067], [50.8816165019,5.35171275404], [50.8817218591,5.35171144881], [50.8817878827,5.35170719177], [50.8818998106,5.35171135518], [50.8819296274,5.35172903219], [50.8819495231,5.35173310166], [50.8819755784,5.35170820802], [50.8819872269,5.35170103469], [50.8820509219,5.35168076819], [50.8820822768,5.35167133344], [50.8821281423,5.35167159749], [50.8822132368,5.35167441717], [50.8823268801,5.35166274258], [50.882371853,5.35165349989], [50.8823797613,5.35190864545], [50.8830061741,5.35186427936], [50.8830152374,5.35204773982], [50.8830177548,5.35209870177], [50.8829961405,5.35217848817], [50.882994734,5.35218368131], [50.8829608016,5.35230893483], [50.882902247,5.35226954887]

Primaire tekst

Parkje in landschappelijke stijl met pittoresk karakter, open gewerkt op het landschap, met vijver en moestuin, uit de tweede helft van de 19de eeuw, bij neo­clas­sicistisch kas­teel uit begin 20ste eeuw, gegroeid uit een oudere boerderij.

Op de Ferrariskaart (1774-1775) ligt er ten westen van de baan naar Tongeren, ter plaatse van de huidige bijgebouwen, een gesloten hoeve met ten zuidwesten een boomgaard. Op een figuratieve kaart van 1788 met de goederen van Nicolas Erasme baron de Stockem, raadsheer van de Luikse prinsbisschop, en opgesteld door J.H. Eyben fils, herkent men dit gegeven in de nabijheid van de dorpskerk. De situatie wordt bevestigd door het Primitief kadaster. Achter de boerderij (perceel nummer 162­) liggen per­celen lust­grond (nummer 160 en 165), waarvan de vorm mogelijk wijst op een vroeglandschappel­ijke aanleg. De ontwikkeling van boerderij tot kasteelgoed voor Julien baron de Cecil (de eerste Hasseltse burgemeester van de Belgische periode) en zijn echtgenote Maria Ida Rosalie Briers (2), kan men op de kadastrale opmetingsschetsen volgen. Die van 1849 geeft een uitbrei­ding met twee bouw­volu­mes en de aanleg van de nog bestaande moes­tuin die in 1871 wordt om­muurd en in 1876 ver­groot tot de huidige opper­vlakte. In 1882 ver­schijnt er een rond pavilj­oen, mogel­ijk een ijskelder (perceel nummer 164c), in de zuidel­ijke hoek van het perceel bij de straat. In 1903 wordt de vleugel aan de straat afge­broken en in 1914 wordt de hui­dige configuratie der gebouwen gekadas­treerd, ook de drui­ven­serre in de moestuin. De waterpartij werd nooit gekadastreerd.

De Dépôt-kaart (opname 1871, uitgave 1878) noteert de vijver als U-vormige waterpartij wel, samen met het huidig park, maar met nog de oude gebouwen. De rondweg vertoont een aftakking naar de vijver. Op de kaart met de revisie van 1882 is het park onveranderd maar verschijnen de bijgebouwen tussen de moestuin en het huis. Op de stafkaart met de terreinopname van 1933 bestaat de huidige configuratie.

Een gelijkaardige verschuiving van boerderij naar kasteel met landschappelijk parkje, valt te noteren in de domeinen van Pietelbeek (Hasselt), in Schulen (Herk-de-Stad) en in het Hamel (Lummen). De opdrachtgevers waren onderling verwant en behoord­en tot de clan van gefortuneerde families Palmers, Briers, de Libotton en hun nakomelingen.

Ook vandaag is het park in landschappelijke stijl met pittoresk karakter, gelegen ten zuidoosten van de dorpskern, hetzelfde gebleven. Het kasteel in eenvoudige neoclassicistische stijl, zes traveëen en drie bouwlagen groot, staat bij de steenweg en heeft in het verlengde een haaks ingeplante U-vormige lagere boerderij.

De toegang gebeurt naast het kasteel, via een brug over de gracht en een achteruitspringend ingangserfje, gedefinieerd door een afsluithek op een lage muur, het geheel daterend uit het begin van de 20ste eeuw. De centrale inrijpoort van zwart geschilderd smeedijzer is gevat tussen een vast hek van vier traveeën, in kwarthol­be­loop aangezet. De zes slanke hekpijl­ers zijn van bak­steen met speklagen, dek­steen en uivor­mige bekro­ning van kalksteen en ook de lage plint is van baksteenmetselwerk met sokkel en deksteen van dito natuur­steen. Het hek heeft een ronde onder- en bovenregel en ronde, gepun­te spijl­en met decoratiewerk van voluten als verbinding en het poorthek heeft daarenboven nog een tussenregel. De gemonumentaliseerde toegang via het park bevestigt de promotie van de boerderij tot kasteel.

De oprit in rode schist wordt begeleid door een gesnoeid, laag massief van laurierkers tot het overgaat in het rondpad in rode steenslag tot achter het huis. Het loopt rond een licht gebold, eirond voorplein in gras, dat deels ingenomen is door een perk bestaande uit een vierlob met eenjarigen, een verwaterde versie van wat eens een corbeille moet zijn geweest. Aan de voet van het huis ligt een gras­rand eveneens met een bloemperk. De natuurstenen pui bij de toegang, de loggia en het terras links en rechts van de vooruitspringende ingangstravee versterken het landelijk karakter van het huis. Aan de noordwestkant wordt het wagenhuis en zijn erf afgeschermd door een hoge haag van laurierkers en een afsluithek tussen gietijzeren zuilen. Bij deze tuin sluit het park aan. Het bestaat uit een zeer ruim grasveld, begrensd door een bomeng­ordel, plaatselijk onderbroken voor uitzicht op het omlig­gend landschap en op de kerktoren; verder alleenstaande bomen, bomengroepen en een waterpartij met beboomd eiland.

De ommuurde moestuin is nog in gebruik, ligt ten noordwesten, grenst aan de straat en sluit aan bij de dienst­gebouwen. De bakstenen ommuring heeft in de lagere, weste­lijke muur een tuinpoortj­e tussen bakstenen pijlers met spekl­agen van uit­sprin­gende bakstenen en een betonnen deksteen. Het eenvoudig hekje heeft vier­kante stijl­en, platte onder-, tussen- en dubbele bovenregel in plat­staal en gepunte ronde spijlen en tussenspijltjes. Tegen de hogere noorder­muur, leunt de op het kadaster genoteerde drui­venserre aan, nu helaas haast zonder glas maar met de bewaarde structuur van metalen roeden op een bak­stenen plint.

Ten zuiden van het park, naast de toegang, ligt een fraaie 'barrier' naar de voormalige fruitweide. De polygo­nale hekpij­lers met bolle kop, van blauwe hardsteen zijn mogelijk herge­bruik­te grenspalen. Het laag, breed poorthek heeft een patroon van vierkante staven met ruiten, ingeschreven in een dub­bele rechthoek.

Bomen
(Het cijfer tussen haakjes geeft de stamomtrek gemeten op 150 cm hoogte).

Fijne spar (Picea abies) (271 cm), gewone es (Fraxinus excelsior), gewone esdoorn (Acer pseudoplatanus) en Noorse esdoorn (Acer platanoides), gewone taxus (Taxus baccata), gewone robi­ni­a (Robi­nia pseu­doa­cacia) (274 cm), gewone haagbeuk (Carpinus betulus), grootbladige linde (Tilia platyphyllos), gewone lijster­bes (Sorbus aucuparia), schietwilg (Salix alba), tamme kastanje (Castanea sativa), witte paardekastanje (Aesculus hippocastanum), Coloradozil­ver­spar (Abies concolor). Onder­be­groeiing van onder andere gewone salo­mons­ze­gel (Polygonatum multiflorum). Gele paardekastanje(Aesculus octandra) (128 boven en 219 cm onder de ent), gewone esdoorn met bont blad (Acer pseudop­atanus 'Leopoldii') (255 cm), bruine beuk (Fagus sylvatica 'Atropunicea') (266 cm), beshulst (Ilex aquifolium 'Pyra­midalis') (85 cm), zomereik (Quercus robur) (542 cm, inclusief de klim­op), ruwe iep (Ulmus glabra) (265 cm, driestam­mig).

Auteur: De Maegd, Christiane

Auteur: van den Bossche, Herman

Datum: 2006

Titel Text: Parkje van het kasteel van Wimmertingen

Grafische documenten

Het kasteel en park van Wimmertingen (De Maegd, Christiane, 01-01-1999, ©Vlaamse Gemeenschap)

Het inrijhek van het kasteelpark van Wimmertingen bevestigt de promotie van de boerderij tot kasteel. (De Maegd, Christiane, 01-01-1999, ©Vlaamse Gemeenschap)

Bibliografie

Kadasterarchief Limburg, Primitief kadasterplan door Houben, opmeting 1812, tekening 1817, revisie 1842.

Kadasterarchief Limburg, Opmetingsschetsen.

Rijksarchief Hasselt, Kleine familiearchieven nr. 40.

BUSSELS M., Hasselt 750 jaar stad: 1232-1989, Hasselt, 1982 p. 116.

Beknopte karakterisering