Hoevecomplex uit midden 19de eeuw met neoclassicistische residentiële vleugel; bescheiden elementen van landschaps­architectuur (golvende bosranden, vijver).

Het Prinsenbos (naar vroegere eigenaars: de prinsen van Oranje, heren van Diest) vormde de oostelijke uitloper van het grote boscomplex, dat tot in de late 18de eeuw bijna de hele ruimte tussen Tielt, Diest, Scherpenheuvel en Bekkevoort besloeg. Wegens de zandige, vrij marginale (zand­leem)­ bodems en de steile hellingen met ontsluitingen van het Diestiaan, kwam de meer intensieve ontginning van dit gebied pas in de 19de eeuw op gang. Rond 1850 waren in dit bosgebied, vooral aan de oostrand, grote blokpercelen akkerland verschenen, gegroepeerd rond nieuwe hofsteden zoals de Groenendaalhoeve en iets meer naar het oosten de Prinsenboshoeve. Een rechte weg, die in noordwestelijke richting de heuvelrug doorkruiste, vormde de ruggengraat van een nieuwe blokverkaveling. Langs deze weg, op de plaats van de huidige hoeve, werd in 1839 een eerste gebouw geregistreerd. Samen met 176 hectare grond – bijna uitsluitend dennenbos – was het eigendom van "Vandenhove gebroeders, Cluckers Christiaens en Co" uit Diest. Eerstgenoemde is mogelijk Henri-Augustin van den Hove, burgemeester van Diest in de periode 1826-1830, lid van het Congres, volksvertegenwoordiger vanaf 1831 en directeur van de Munt te Brussel – tevens eigenaar van de 'Engelse Hof ' bij Groot Asdonk op de grens van Molenstede en Tessenderlo. Andreas Nicolaas Cluckers, die vervolgens de enige eigenaar wordt, was advocaat te Diest en bezat ook onder meer de nabijgelegen Waterhoeve.

Dit eerste bescheiden gebouw (oppervlakte 1,5 are) werd enkele jaren later afgebroken en vervangen door twee grotere, evenwijdig opstelde gebouwen, waarvan het westelijke een residentiële functie had en door de zoon van Cluckers (ooit schepen van Kaggevinne-Assent) ook daadwerkelijk bewoond werd. Andreas Nicolaas Cluckers jr. liet bij zijn aantreden in 1863 zowel het woonhuis (in feite een combinatie van verblijf met schuur en stal) als de pachterswoning aanzienlijk vergroten. Deze verbouwing was waarschijnlijk bepalend voor het huidige uitzicht. Opmerkelijk is de wijze waarop de twee dienstgebouwen (elk drie traveeën en twee verdiepingen) een eenheid vormen met het centraal gelegen huis (rondboogvensters, vijf traveeën en twee verdiepingen) onder één groot schilddak. De geschilderde vensters van de dienstgebouwen – eigenlijk schuren met laadvensters in de zijgevels, de uniforme witte gevelbepleistering, de doorlopende tandlijst en zo meer, geven het gebouw (van ver) de uitstraling van een groot classicistisch kasteel (gerestaureerd in 1999-2000).

Pas op de meer recente topografisch kaarten wordt duidelijk dat ook landschapsarchitecturale ambities een rol hebben gespeeld, met name in het licht golvende verloop van de twee oprijlanen, langs weerszijden van een lange beboste strook. Het recentelijk gerestaureerde 'kasteel' kijkt in zuidwestelijke richting uit over een weide met een ovaalvormige vijver, langs de noordzijde afgezoomd met een houtkant. Een golvend landschap van akkers, weiden en bosrelicten vormt de achtergrond. Geen spoor echter van de sierbeplantingen, bruine beuk en zo meer, of zelfs maar oude bomen, die men in een dergelijke setting zou verwachten.

Auteur: De Maegd, Christiane

Auteur: Deneef, Roger

Datum: 2007

Titel Text: Hoeve Prinsenbos