Grazig, driehoekig dorpspleintje (7,5 are), in oorsprong een 'dries', rond de Eerste Wereldoorlog beplant met gewone en bruine beuken.

Het Nelleken – oorspronkelijk "ten Helleken" – is een gehucht van Sint-Kwintens-Lennik op de waterscheidingskam tussen de Dender en de Zenne. Het 'helleken' of 'holleken' in kwestie is het dalhoofd van de nabije Moeillebeek. Het driehoekige pleintje op het kruispunt van de Oude Geraardbergsebaan met enkele plaatselijke wegen vormt de kern van dit gehucht. Deze baan was één van de grote verbindingswegen tussen Vlaanderen en Brabant tijdens de feodale periode, nog tot ver in de 14de eeuw het toneel van bloedige schermutselingen zoals de 'Slag van 't Nelleken' in 1333. Op een van de hoekpunten van het pleintje, in oorsprong ongetwijfeld een 'dries', een gemene weide, staat de Sint-Berlindiskapel. Sint-Berlindis (feestdag 3 februari) werd waarschijnlijk in het begin van de 10de eeuw in het nabijgelegen Meerbeke geboren. Volgens een hagiografie uit de 11de eeuw werd zij door haar vader onterfd en leefde ze als kloosterlinge te Moorsel en te Aalst. Na haar vaders dood keerde zij naar Meerbeke terug. Berlindis genoot devotie in Brabant en Zeeland. Zij werd aanvankelijk vereerd bij de bron ('mouille') in het dalhoofd van de Moeillebeek, een van de talrijke 'miraculeuze' bronnen die in de zandleem- en (vooral) de leemstreek voorkomen en waarop zich een of andere vorm van heiligenverering heeft geënt, die waarschijnlijk een voortzetting is van een voorchristelijke bronverering.

Het pleintje, figuratief afgebeeld op een kaart van de goederen van de parochie Gaasbeek uit 1886, wordt omkaderd door lage dorpshuizen en vormt min of meer een heuveltje. Het bestaat momenteel uit een met bomen omgeven grasveld – tot voor kort negen, nu nog zeven gewone en bruine beuken (Fagus sylvatica, Fagus sylvatica 'Atropunicea') die, gezien hun stamomtrek (tot 3 meter stamomtrek, gemeten op 150 cm hoogte), vermoedelijk rond de Eerste Wereldoorlog werden aangeplant. Het is een van de weinige dorps- of gehuchtpleinen die niet tot parkeerplaats werden gedegradeerd. De kruinen van deze bomen, op een van de hoogste punten van de regio (93 meter), zijn van ver zichtbaar.

Auteur: Deneef, Roger

Auteur: Wijnant, Jo

Datum: 2005

Titel Text: Dorpspleintje 't Nelleken