Identificatie en beschrijving | |
---|---|
Titel | Pastorie van de Sint-Hubertuskerk met tuin |
Provincie | Vlaams-Brabant |
Gemeente | Zemst |
Deelgemeente | Elewijt |
Bron | Schepping: 2013-06-24 Bijwerken: 2018-11-12 URI: https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/134154 |
Locatie | Tervuursesteenweg 623 (Zemst)Tervuursesteenweg |
Coördinaten | Breedte: 4.49722606278 Lengte: 50.9608591107 |
label.localisation | [50.9606325768,4.49684367423], [50.960623514,4.49680165688], [50.960708279,4.49674642311], [50.9608832837,4.49663238281], [50.9609817655,4.49709596689], [50.9610105434,4.49723140955], [50.9610553246,4.49744225213], [50.9610808371,4.49756236804], [50.9611025496,4.49766455786], [50.9608742933,4.49776886365], [50.9608460606,4.49776606062], [50.9608018485,4.49772921537], [50.9606489783,4.49691976559], [50.9606325768,4.49684367423] |
Ommuurde tuin van 26 are bij een in 1867 heropgebouwde pastorie; sporen van vroegere indeling tussen nut- en siergedeelten.
De oorspronkelijke pastorie stond niet op haar huidige plaats maar in de omgeving van de Heidendries ten oosten van het dorp. Pas in de 12de eeuw, toen de romaanse toren van de kerk werd opgetrokken, verhuisde de pastorie naar haar huidige plaats op de hoek van de Tervuursesteenweg en de Dynastiestraat. Het huidige bakstenen gebouw zou dateren van 1867, maar ziet er met zijn witstenen hoekkettingen en plint nog opvallend 18de-eeuws uit. Van deze heropbouw wordt in de kadastrale bescheiden overigens niets vermeld. Het gebouw was aanvankelijk een klassiek 'dubbel huis' van vijf traveeën. Rond 1907 werd links een travee toegevoegd (vandaar de negblokken tussen de eerste en de tweede travee van links). De voortuin, die door een smeedijzeren hek op een lage bakstenen muur van de steenweg werd gescheiden, werd in 1962 voor parkeergelegenheid opgeofferd. Links van de pastorie stond een dienstgebouw, dat op een fragment na eveneens verdwenen is. De bakstenen omheiningsmuur met spaarvelden dateert waarschijnlijk uit de heropbouwperiode.
In de kadastrale legger wordt de 26 are grote hof als één geheel behandeld, maar zelfs na jarenlange verwaarlozing is de functionele indeling afleesbaar. Het nutsgedeelte – een circa 15 m brede en 70 m lange strook langs de noordelijke muur – wordt van het 'lustgedeelte' gescheiden door één, soms twee rijen buxusmassieven, die wellicht ooit een pad afzoomden dat de tuin in de lengte doorsneed. De groenten zijn al lang verdwenen, maar enkele fruitbomen en talrijke spijkers in de op het zuiden georiënteerde muur (getuigen van het leifruit dat er ooit tegen groeide) zijn relicten van het vroegere gebruik. De siertuin beslaat de 20 m brede strook ten zuiden hiervan en wordt gedeeltelijk overschaduwd door een breed uitwaaierende bruine beuk (Fagus sylvatica 'Atropunicea'), met 3 m stamomtrek wellicht 100 jaar oud en tijdgenoot van de verbouwing van 1907. De blik vanuit de pastorie naar de tuin wordt gekanaliseerd door een 'trechter' van twee rijen taxus (Taxus baccata) en hulst (Ilex aquifolium). Bernadette Soubirous in aanbidding voor Onze-Lieve-Vrouw van Lourdes, ditmaal niet in een grot maar op een piëdestal van gestapelde stenen, neemt in dit gedeelte een centrale plaats in. Het bosje met fijnspar (Picea abies), grove den (Pinus sylvestris), gewone lork (Larix decidua) en douglasspar (Pseudotsuga menziesii) is van recente datum.
De tuin kreeg recent de functie van openbaar park.
Auteur: Deneef, Roger
Auteur: Wijnant, Jo
Datum: 2009
Titel Text: Tuin van de pastorie van de Sint-Hubertuskerk
Tuinmuur van de pastorietuin van Elewijt, Tervuursesteenweg 623 (Kennes, Hilde, 10-02-2014, ©Vlaamse Gemeenschap)
Pastorietuin Elewijt, Tervuursesteenweg 623 (Kennes, Hilde, 10-02-2014, ©Vlaamse Gemeenschap)
Bruine beuk in de pastorietuin van Elewijt, Tervuursesteenweg 623 (Kennes, Hilde, 10-02-2014, ©Vlaamse Gemeenschap)
De voormalige pastorie van Elewijt, voor de restauratie van 2008-2009, sinds 1962 zonder voortuin, met een ommuurde, door een bruine beuk overschaduwde achtertuin (Deneef, Roger, 19-06-2007, ©Vlaamse Gemeenschap)
Pastorietuin met Mariabeeldje, Elewijt Tervuursesteenweg 623 (Kennes, Hilde, 10-02-2014, ©Vlaamse Gemeenschap)
Kadasterarchief Vlaams-Brabant, Oudste kadastrale legger 212 Elewijt, art. 89 nr. 50.
Kadasterarchief Vlaams-Brabant, Kadastrale opmetingsschets Elewijt 1908 nr. 18.
DE MAEGD C., Bouwen door de Eeuwen heen – arrondissement Halle-Vilvoorde, Gent, Snoeck-Ducaju, 1977, p. 131.
LAUWERS J., Zeven eeuwen heerlijkheid Perk-Elewijt. Het mooie land van Rubens en Teniers, Perk, Heemkring David Teniers, 1997, p. 504-505 en 543-544.
Datering: 19de eeuw, derde kwart 19de eeuw, interbellum, vóór WO I,
Typologie: Mariabeelden, fruitbomen, fruitmuren, omheiningsmuren, pastorietuinen, pastorieën