Identificatie en beschrijving
Titel Pastorietuin van de Sint-Jan-de-Doperparochie
Provincie Vlaams-Brabant
Gemeente Lubbeek
Deelgemeente Binkom
Bron Schepping: 2016-07-25
Bijwerken: 2017-05-30
URI: https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/303054
Locatie Kerkstraat 4 (Lubbeek)Kerkstraat
Coördinaten Breedte: 4.88407827657
Lengte: 50.8704181662
label.localisation [50.8702610197,4.88458350206], [50.8705985035,4.88415872033], [50.8706488476,4.88409535268], [50.8707437063,4.88397595513], [50.8707454234,4.88397379453], [50.8707457636,4.88397336546], [50.8707421354,4.88396475417], [50.8707363144,4.88395093794], [50.8706878815,4.88383597877], [50.8706784414,4.88381357232], [50.8706232188,4.88368249989], [50.8706155342,4.88366425981], [50.8706144434,4.88366554806], [50.870565406,4.88372345137], [50.8704855613,4.88365151162], [50.8704462651,4.88359952566], [50.8701027914,4.88431530848], [50.8702610197,4.88458350206]

Primaire tekst

Pastorietuin van 22,5 are, oorspronkelijk bestaande uit drie percelen met,specifieke bestemming, rond 1870, vermoedelijk ­ heraangelegd, met een 'landschappelijk' gedeelte. In 1988 opnieuw aangelegd met behoud van oude elementen en respect voor de oude indeling.

Het pastoriegoed van Binkom omvatte rond 1830 volgens het Primitief kadaster vier percelen: het pastoriegebouw (perceel 70), een dubbel huis van baksteen met zandstenen sokkel en hoekkettingen, twee verdiepingen en een laag bijgebouw, opgetrokken in 1788-1791; het rechthoekige, licht hellende perceel 72, dat onmiddellijk bij de pastorie aansluit; een rechthoekig boomgaardperceel (nr. 73) in het verlengde van het voorgaande; en een min of meer driehoekig boomgaardperceel (nr. 71), naast de percelen 70 en 72. In 1872 worden boomgaarden en tuin tot één "pastorijhof" van 22,5 are versmolten. In 1976 verdween de laatste pastoor. Toen in 1988 de pastorie door de huidige bewoner werd aangekocht, verkeerde ze in een ruïneuze staat. Vlak voor de verkoop was daarenboven een oude aanbouw aan de rechterzijde van het hoofdgebouw afgebroken. De huidige eigenaar heeft het gebouw gerestaureerd en de tuin heraangelegd. Bij deze heraanleg werden oude elementen zoveel mogelijk gespaard – en aangevuld – zodat wij ons toch een beeld kunnen vormen van de pastorietuin in betere dagen.

Het rechthoekige perceel (nr. 72) in de schaduw van het gebouw is een vast gegeven bij elke pastorietuin; traditiegetrouw was dit perceel kruisgewijze ingedeeld en werd het gebruikt voor 'nut en sier'. De oorspronkelijke symmetrie van dit perceel is nog afleesbaar uit twee oude taxussen (Taxus baccata) die min of meer symmetrisch staan opgesteld ten opzichte van de achterdeur van de pastorie. Het perceel wordt aan de westzijde afgezoomd door een jonge aanplanting van leilinden. Het gecementeerde dubbele waterbekken in het centrum van het perceel is een creatie uit de jaren 1940 of 1950. Achter de leilinden bevindt zich het oude driehoekige boomgaardperceel (nr. 71) dat, conform het historisch gebruik, opnieuw met fruitbomen werd beplant. Vlak bij het huis werd echter een omhaagd parterretuintje aangelegd.

De kadastrale mutatie van 1872, waarbij de drie tuinpercelen tot een groot perceel worden samengevoegd, signaleert vermoedelijk dat de tuin toen heringericht werd. Dankzij het achterste rechthoekige perceel (nr. 73) kunnen we ons daarbij iets voorstellen dat ook min of meer overeenstemt met een algemeen modeverschijnsel: de 'verlandschappelijking' van tuinen die vanaf 1840-1850 ook tot pastorietuinen doordringt. Op dit perceel staan enkele bomen, onder meer een zilverlinde (Tilia tomentosa), die ooit op 3 meter hoogte is afgebroken, waarvan vervolgens de kern is weggerot maar die een nieuwe kruin gevormd heeft op tot stammen uitgegroeide gedeelten van de periferie; de stamomtrek van deze linde bedroeg minstens 380 centimeter (standaard gemeten op 150 cm hoogte) en dat zou kunnen overeenstemmen met een leeftijd van ongeveer 130 jaar. Dit landschappelijk aangelegd perceel eindigt min of meer in een ophoging, die plaatselijk het karakter aanneemt van een heuveltje, mogelijk bedoeld als uitkijk- of rustpunt. In deze zone bevinden zich enkele oudere gewone esdoorns (Acer pseudoplatanus) en een mooie gewone robinia (Robinia pseudoacacia). Het poeltje op de grens van de percelen was vermoedelijk ook bedoeld als landschappelijk element.

Auteur: Deneef, Roger

Datum: 2002

Titel Text: Tuin bij de pastorie van de Sint-Jan-de-Doperkerk

Grafische documenten

De pastorietuin van Binkom na de recente heraanleg. (Deneef, Roger, 01-01-2000, ©Vlaamse Gemeenschap)

Bibliografie

Kadasterarchief Vlaams-Brabant, Mutatieschets Binkom, 1872/2bis.

GENICOT L. e.a. 1971: Bouwen door de Eeuwen heen - Inventaris van het cultuurbezit in Vlaanderen, deel 1: arrondissement Leuven, het Ministerie van de Nederlandse Cultuur, Brussel, 46.

WAUTERS A. 1963: Géographie et histoire des communes belges. Arrondissement de Louvain - canton de Glabbeek, Bruxelles, Culture et Civilisation (facsimile van editie 1882), 85.

Beknopte karakterisering